دوازدهمین همایش ملی علمی – فرهنگی "خلیج فارس" به کار خود پایان داد

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، دوازدهمین همایش‌ ملی علمی فرهنگی خلیج فارس به همت مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاددانشگاهی با رویکرد گردشگری و تعاملات بین المللی امروز، 11 اردیبهشت در بوشهر برگزار شد.

نقش تعیین‌کننده خلیج فارس در تحولات بین‌المللی

آیت‌الله غلامعلی صفایی بوشهری در همایش ملی علمی فرهنگی خلیج فارس اظهار کرد: قطعا این موضوع علمی نشان می‌هد خلیج‌فارس بخشی از سرزمین ایران بوده است و این تحولات زیستی موجب این شده است خاک ایران به آبراهی تبدیل شود که منشأ و کانون تحولات بزرگ سیاسی و حتی علمی و فناوری باشد.

وی با بیان این‌که از دیرباز و از زمانی که دانشمندان پیرامون تحولات جهان و جغرافیا صحبت کرده‌اند، خلیج‌فارس به زبان‌های مختلف تعبیری داشته است که نشان از فارسی بودن این آبراه دارد،   گفت: جغرافیای خلیج‌فارس در توسعه ایران و سرزمین پارس همیشه تأثیرگذار بوده است. تاریخ‌دانان بزرگ همگی اعلام کرده‌اند که این خلیج، خلیجی فارسی است، اما در برهه‌ای از تاریخ شخصی انگلیسی در یکی از مقاله‌های خود در یکی از روزنامه‌های کشورهای عربی یک تشکیک توصیفی بر نام خلیج‌فارس ایجاد کرد.

آیت الله صفایی بوشهری با بیان این‌که همه تاریخ‌دانان اعتقاد دارند خلیج‌فارس فارسی است، اضافه کرد: افرادی که اعتقاد دارند این خلیج فارسی نیست اعتقادشان ریشه در تفکرات انگلیس دارد.

امام‌جمعه بوشهر افزود: هر چند این آبراه سومین آبراه بزرگ جهان است، اما تعیین‌کننده‌ترین آبراه بین‌المللی در تحولات جهانی است. خلیج‌فارس را از منظرهای مختلف ازجمله اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و علمی و فناوری می‌توان بررسی کرد.

وی ادامه داد: از منظر اقتصاد، خلیج‌فارس بی‌تردید مهم‌ترین جغرافیای اقتصاد جهان است. همه شما می‌دانید باارزش‌ترین جغرافیای اقتصاد، اقتصاد کرانه‌ای است که می‌تواند تولید ناخالص ملی و تولید ثروت را در عرصه‌های مختلف از جمله حوزه گردشگری که نقش مهمی در متن و کرانه دریا دارد، داشته باشد. در حال حاضر برخی از کشورهایی که در آمار به‌عنوان کشور پیشرفته نام برده می‌شود، ۵۰‌ درصد از تولید ناخالص آن‌ها مبتنی بر اقتصاد دریاپایه است و این می‌طلبد که بزرگان عرصه اقتصاد طرحی نو برای اقتصاد ایران خصوصاً در جنوب ایران بر اساس اقتصاد دریاپایه داشته باشند.

آیت الله صفایی بوشهری همچنین به اهمیت گردشگری و نقش دریا در این صنعت اشاره کرد، افزود: اگر گردشگری با مبانی مهم این حوزه که دارای یک سند و افق و نگاه جامع مانند گردشگری فرهنگی، گردشگری تاریخی، گردشگری پزشکی و... همراه باشد و نتیجه آن رشد در عرصه‌های مختلف باشد، قطعاً می‌تواند در رشد و توسعه اقتصاد کشور تأثیری شگرف داشته باشد. به همین دلیل است که ما می‌توانیم با تنظیم سند دانش‌بنیان و برنامه‌ریزی صحیح، به شکوفایی اقتصاد براساس آنچه مدنظر مقام معظم رهبری است دست یابیم.

وی بیان کرد: استان بوشهر از دیرباز با ۹۳۶ کیلومتر مرز دریایی که ۷۰۷ کیلومتر آن کرانه‌ای است توانسته نقش مهمی در اقتصاد و سیاست ایفا کند. در سال ۹۰۳ هجری قمری زمانی که کشتی‌های استعماری به این منطقه حمله کردند، خط مقاومت در این منطقه تشکیل شد و مردمان دلیر بوشهر، شکوه مقاومت آفریدند، چهار بار انگلیسی‌ها به این منطقه حمله کردند، اما هر چهار بار به‌همت مردم دلیر و بلندهمت و حمایت‌های علمای دینی منطقه، این مردم حماسه آفریدند و اکنون جز گورستان هیچ اثری از انگلیسی‌ها در این منطقه نیست.

امام جمعه بوشهر افزود: این استان شاهد دلاورمردی‌های بزرگی بوده است و خون‌های به زمین ریخته آزادگان این منطقه باعث شد تا بوشهر همواره استقلال خود را حفظ کند و اکنون نیز این‌گونه است و اگر ما یک رییس‌علی دلواری داشتیم، اکنون هزاران رییس‌علی دلواری در استان بوشهر وجود دارند که نمونه آن دستگیری ملوانان انگلیسی از سوی سربازان دلیر این مرزوبوم است.

وی تاکید کرد: استان بوشهر با توجه به ظرفیت‌هایی که در حوزه‌های مختلف مانند گاز، شیلات و گردشگری دارد، می‌تواند پایلوت توسعه و الگویی برای رونق اقتصادی باشد و این همایش می‌تواند به دستیابی به این مهم کمک کند.

«تعطیلات زمستانی» شاید به امسال برسد

در ادامه علی‌اصغر مونسان  معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری  گفت: امیدواریم دولت و مجلس کمک کنند تا طرح تعطیلات زمستانی را پیگیری و اجرایی کنیم تا با اجرای این طرح خصوصاً در نیمه دوم سال بتوانیم به رونق و توسعه گردشگری کمک کنیم.

او با بیان این که سازمان میراث‌فرهنگی برای توسعه گردشگری در استان‌های جنوبی برنامه‌های مختلفی دارد و جذب سرمایه‌گذار یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که این سازمان دنبال می‌کند، ادامه داد: امیدواریم با اجرای برنامه‌های مختلف در حوزه گردشگری استان‌های جنوبی شاهد روزهای پررونق‌تر برای گردشگری استان‌های جنوبی کشور باشیم.

وی خلیج فارس را نقطه‌ای در کشور دانست که دارای روحیه استعمارستیزی و استکبارستیزی است و به دلاوری‌های رییس‌علی دلواری در این خطه از کشور اشاره کرد و گفت: در همه ادوار تاریخی صحبت از خلیج‌فارس بوده و ایرانیان همیشه با مردم مناطق مختلف دنیا در ارتباط بوده‌اند و دادوستد و تجارت داشته‌اند، ضمن این‌که از جمله اسناد تاریخی این منطقه می‌توان به «لیان» و «سیراف» اشاره کرد.

معاون رییس‌جمهور با بیان این که هر چند خلیج‌فارس ادامه آبراهه‌ای به‌نام دریای عمان است، اما یکی از بزرگ‌ترین آبراهه‌های دنیا دانست و تاکید کرد که آن را باید میراث ارزشمندی بدانیم که همیشه در ارتقاء و پیشرفت ایران نقش مهمی داشته است.

او تنوع و غنای جغرافیایی را یکی دیگر از امتیازات خلیج‌فارس دانست و افزود: این امتیازات و فرصت‌ها باعث شده تا ایرانیان همیشه در طول تاریخ از ظرفیت‌های بزرگ خلیج‌فارس در حوزه‌های مختلف استفاده کنند. شاید گفته شود که مردم ما همیشه پشت به دریا بوده‌اند و شاید این یک نقشه استعماری بوده که جلوی استفاده از این فرصت را گرفته است، درحالی‌که شهرهای جنوبی ایران باید از این فرصت به‌نحو مطلوب در توسعه اقتصاد استفاده کنند.

رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ادامه داد: خوشبختانه دولت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص جزایر جنوبی از جمله سواحل مکران امسال اعتبارات خوبی برای رونق اقتصادی در استان‌های جنوبی و ساحلی اختصاص یافته است.

او در ادامه به نقش خلیج‌فارس در حوزه گردشگری اشاره کرد و افزود: گردشگری، اقتصاد سوم دنیاست و در ایجاد اشتغال نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند و کارکرد مهمی در دنیا پیدا کرده است.

وی با بیان این‌که در کشور ما گردشگری کارکردی اقتصادی و اجتماعی دارد، اظهار کرد: این صنعت در حوزه اقتصادی می‌تواند به ایجاد اشتغال و درآمدزایی کمک کند.

معاون رییس جمهور با تاکید بر این‌که صنعت گردشگری در بخش اجتماعی با موضوعات مختلفی مانند بوم‌گردی توانسته است جلوی مهاجرت را بگیرد، اضافه کرد: گردشگری، مهاجرت معکوس را سبب شود، ضمن این‌که این صنعت توانسته است ایجاد درآمد کند و اوج آن در تعطیلات نوروزی بود که در استان‌های محروم نیز تأثیر زیادی داشت.

وی افزایش و تقویت تعامل با جهان را یکی دیگر از کارکردهای مهم گردشگری در دنیا دانست که امروزه اهمیت بیشتری پیدا کرده است و گفت: با توجه به اهمیت خلیج‌فارس در حوزه اقتصادی و رونق گردشگری این آبراه بزرگ در حوزه میراث‌فرهنگی خصوصاً میراث ناملموس، ظرفیت‌های مهمی مانند ثبت دانش لنج‌سازی را به‌وجود آورده، ضمن این‌که سیراف یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی ایران است که می‌تواند ثبت جهانی شود.

مونسان بیان کرد: می‌توانیم با تلفیق میراث ملموس و ناملموس در بوشهر و دیگر مناطق خلیج‌فارس یک فرصت مهم برای توسعه و رونق اقتصادی در این منطقه بوجود آوریم.

تحریف نام خلیج فارس با اسناد سازمان ملل مغایر است

در ادامه دکتر حمیدرضا طیبی رییس جهاددانشگاهی خلیج فارس را دارای موقعیت‌های راهبردی، منابع انرژی، جایگاه تجاری وشاهراه بازرگانی، حجم و ابعاد صنایع مستقر در خود دانست و گفت: آثار و عملکردهای نظامی، امنیتی و منابع طبیعی و معدنی سرشار از گذشته‌های دور تا کنون مورد توجه دولت‌ها و ملت‌های مختلف است، به همین دلیل این خلیج اهمیت جهانی دارد.

دکتر طیبی با تاکید بر اهمیت ویژه خلیج فارس برای کشور، تاکید کرد: این خلیج برای کشور مانند یک داشته تاریخی، هویتی و حیاتی است. بخشی از نفت و گاز ایران از بستر خلیج فارس استخراج و از همان نقطه نیز صادر می‌شود. بسیاری از صنایع بزرگ و استراتژیک ایران در این خلیج مستقر هستند، بنابراین خلیج فارس در ابعاد گوناگون به عنوان مزیت و اولویت مطرح بوده و در تعیین رویکردهای ملی و سیاست خارجی کشور و اتخاذ سیاست‌های مربوط به آن نقش بی‌بدیل و مهمی دارد.

وی تصریح کرد: بهتر است در مجامع علمی در کنار تجزیه و تحلیل مزیت‌های اصلی و مهم خلیج فارس، برای پاسداشت آن نیز گامی برداشته شود، چون در تمام اسناد، متون تاریخی و جغرافیایی و منابع کارتوگرافیک نام تاریخی خلیج فارس به زبان‌های مختلف آمده است.

دکتر طیبی تاکید کرد: فهرست کردن مستندات نیاز به زمانی مناسب دارد. تغییر و تحریف این نام تاریخی اقدامی غیر علمی و ضد تاریخی و مغایر با اسناد سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی است.

رییس جهاددانشگاهی، این نهاد را به عنوان یک نهاد فرهنگی، پژوهشی و آموزشی از نخستین مجموعه‌های پیشرو دانست و افزود: بنابراین مرکز گردشگری جهاددانشگاهی با هدف پاسداشت نام خلیج فارس و گسترش تحقیقات مربوط به مطالعات خلیج فارس و اهمیت راهبردی که حوزه جغرافیایی خلیج فارس برای کشور داشت، دبیرخانه همایش را در سال ۸۴ راه‌اندازی کرد تا به شیوه مستند به مقابله علمی با تحریف نام تاریخی خلیج فارس بپردازد و مزیت‌های بی‌شمار اقتصادی، فرهنگی، تجاری، گردشگری و راهبردی خلیج فارس را معرفی کند.

وی خلیج فارس را جزوی از ابزار و فرهنگ و هویت ملی ایران دانست و اظهار کرد: افزایش اقتدار و قدرت ایران در دو شکل سخت افزار و نرم‌افزار رخ می‌دهد، در شکل سخت افزاری با ایجاد بنیان دفاعی و در شکل نرم‌افزاری با توسعه فنی، آموزشی، اجتماعی و سیاسی به صورت هماهنگ می‌توان در این زمینه عمل کرد.

دکتر طیبی این توسعه را باعت ایجاد همبستگی ملی و رابطه مستحکم دولت و ملت و توسعه اخلاق و عدالت دانست و ادامه داد: این توسعه‌ها رخ نمی‌دهند مگر در شرایطی که نخبگان سیاسی، فرهنگی و نظامی زیر چتر ولایت فقیه یک برنامه‌ریزی بلند مدت داشته باشند.

خلیج فارس یکی از راه های حمایت از کالای ایرانی است

عبدالکریم گراوند  استاندار بوشهر نیز در سخنانی در این همایش با بیان این‌که خلیج فارس به نماد همبستگی، اتحاد و غرور ملی ایران تبدیل شده است، اظهار کرد: غربی‌ها به خاطر تفرقه افکنی از نام جعلی استفاده می‌کنند و آرای غلط می‌دهند.

او با بیان این‌که موقعیت استراتژیک خلیج فارس یکی از حیاتی‌ترین مناطق جهان است، خاطرنشان کرد: پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ معادلات دنیا را تغییر داد  و آن رسیدن به استقلال بود.

وی با تاکید بر این‌که امروزه در خلیج فارس بیش از هر زمان دیگری نیازمند همکاری دسته جمعی همه دولت‌های منطقه هستیم، افزود: استان بوشهر بیش از همه استان‌ها در موقعیت ژئوپولتیک با درصد تاتیرگذاری است، در این شرایط و با توجه به موقعیت سیراف وتاریخ آن باید گفت که بوشهر گنجینه خلیج فارس است.

استاندار بوشهر یکی از راه‌های تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی را رونق گردشگری دانست.

وی همچنین از مونسان معاون ـ رییس جمهور ـ خواست تا طرح گردشگری زمستانه را در مجلس و هیات دولت بیشتر پیگیری کند و تاکید کرد: این اتفاق می‌تواند به اقتصاد جنوب کشور در زمستان آن هم با توجه به سواحل منحصربفرد کمک کند.

گراوند از مسوولان جهاددانشگاهی خواست تا دبیرخانه دایمی همایش های خلیج فارس که توسط وزارت ارشاد و مرکز گردشگری جهاددانشگاهی تشکیل شده را به بوشهر منتقل کنند.

خلیج فارس ناموس ملی ایرانیان است

محمدرضا موالی‌زاده  دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور نیز در سخنانی خلیج فارس را به واسطه ویژگی های مهم و ارزشمند آن یک نوع «فرهنگ عمومی» دانست و افزود: این فرهنگ دستوری نیست، بلکه به صورت طبیعی در بستر جامعه شکل می‌گیرد.

وی همچنین خلیج فارس را به واسطه مقبولیتش بین مردم کشور به «ناموس ملی» تشبیه کرد و افزود: نام‌های تاریخی بین‌المللی اساس تغییر ناپذیرند، آن‌ها را میراث معنوی جامعه بشری می‌دانند.

ثبت جهانی همایش خلیج فارس

در ادامه دکتر عیسی علیزاده ، با اشاره به علت نامگذاری روز ملی خلیج فارس که به مناسبت سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز نامگذاری شده است، یادآور شد: به همین دلیل جهاددانشگاهی از سال ۸۴ نسبت به برگزاری این همایش ملی اقدام کرده است.

وی تداوم این برنامه‌ها را حاکی از  این دانست که جهاد دانشگاهی به عنوان نهاد برخواسته از متن انقلاب اسلامی و با تکیه بر تلاش علمی و فرهنگی دانشجویان و اساتید دانشگاه سعی می‌کند خلیج فارس را به مثابه دغدغه جدی حاکمیت برای احقاق حقوق مشروع فرهنگی و سیاسی ملت ایران برجسته کند.

دکتر علیزاده با اشاره به آغاز کار دبیرخانه همایش ملی خلیج فارس در جهاد دانشگاهی و در نتیجه برگزاری ۱۱ دوره همایش با این موضوع، اظهار کرد: در این همایش‌ها تلاش می‌کنیم تاکید بر مزیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و گردشگری راهمان را محقق کنیم.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی نتایج حاصل از این همایش‌ها را مهر تاییدی دانست بر این‌که خلیج ‌فارس از گذشته دروازه اصلی ورود و خروج فرهنگ، تمدن، اقتصاد و سیاست بوده و گفت: این رویداد نشان از بالندگی دولت ایران دارد که همیشه حضور قدرتمند سیاسی در خلیج‌فارس داشته است.

وی اهمیت برگزاری این همایش‌ها را با توجه به اتفاقات و شرایط سیاسی منطقه در حال حاضر دوچندان دانست و افزود: جهاد دانشگاهی به عنوان نهادی پیشگام در عرصه فرهنگی و اجتماعی از نگاه علمی هر سال نسبت به ارتقای این اتفاق مهم تلاش می‌کند.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی اضافه کرد: خلیج‌فارس در همه ادوار تاریخ به دلیل پیشینه تاریخی و داشتن منابع و ذخایر گران‌بهای نفتی و موقعیت استراتژیک نقش مهمی در معادلات سیاسی و جغرافیایی در سطح بین‌المللی ایفا می‌کند.

وی با اشاره به ارسال ۲۰۰ مقاله به دبیرخانه همایش برای شرکت در این کنگره، اظهار کرد: اعضای کمیته‌های علمی و داوری دوازدهمین دوره همایش خلیج فارس با توجه به محورهایی مانند «فرهنگ، هنر و معماری»، «گردشگری در منطقه، فرصت‌ها و چالش‌ها و ایده‌های نو در این حوزه» و «راهبردها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری» در انتخاب برگزیدگان تلاش کردند.

دکتر علیزاده یکی از مهم ترین دستاوردهای این برنامه را تمرکز و توجه پژوهشگران و علاقمندان به ویژه دانشجویان به این نقطه جغرافیایی دانست و در ادامه راه‌اندازی دبیرخانه دایمی جایزه ملی خلیج فارس برای اهدای جایزه ویژه در حوزه‌های مختلف، برگزاری سالانه جشنواره علمی هنری خلیج فارس بویژه در بخش فیلم کوتاه، مستند، عکس و هنرهای تجسمی و ثبت جهانی همایش در سازمان های جهانی را سه پشنهاد برای بهتر برگزار کردن این نشست در سال های آینده مطرح کرد.

هر سال محورهای بیشتری به همایش خلیج فارس اضافه می‌شود

رحیم یعقوب زاده رییس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران نیز در این همایش به روند ثبت نام خلیج فارس در تقویم و سپس جعل نام این خلیج توسط کشورهای دیگر اشاره کرد و افزود: از دهه ۱۹۶۰ میلادی به شکل ویژه برخی کشورها به تحریف ویژه نام خلیج فارس اقدام کردند و از دهه ۶۱ به بعد نیز توسط برخی کشورهای عربی این کار شدت گرفت.

وی با بیان این‌که در ۱۱ دوره گذشته، هر سال این همایش در مناطق مختلف جنوبی کشور برگزار شده است، افزود: امسال به عنوان پایلوت این فرصت را ایجاد کردیم تا شرایط لازم فراهم شود و با کیفیت بیشتر این همایش را برگزار کنیم.

یعقوب زاده ادامه داد: هر سال به این همایش چند محور ویژه اضافه می‌شود که جا دارد هر کدام به صورت مفصل مورد توجه و بررسی قرار گیرند.

وی تصریح کرد: برگزاری مداوم همایش ملی خلیج فارس بر تولید و نشر دانش در خصوص مزیت های اقتصادی، گردشگری، سیاسی، گردشگری و اجتماعی خلیج فارس و نیز مشکلات زیست محیطی و فرهنگی متوجه آن تاکید دارد و جهاددانشگاهی دبیرخانه همایش ملی خلیج فارس را با شعار پاسداشت هویت تاریخی خلیج فارس و بیان مزیت های اقتصادی، گردشگری، سیاسی، گردشگری و اجتماعی خلیج فارس در کنار مباحث هویتی آن بوده است. در این دوره همایش تلاش بر این بوده است تا به موضوعات روابط بین‌المللی و گردشگری توجه ویژه شود.

یعقوب زاده گفت: هدف اصلی از برگزاری این همایش اعتلای نام خلیج فارس در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و ملی است. امید است این همایش به توسعه پایدار مناطق ساحلی کشور به ویژه سواحل خلیج فارس کمک خواهد کرده و از طریق این همایش مسیر آشنایی بخش اجرایی کشور را با آخرین دستاوردهای علمی در مسائل دریایی خلیج فارس و مزیت‌های آن فراهم کنیم.

در ادامه علی احمدی‌زاده رییس جهاددانشگاهی استان بوشهر نیز در سخنانی در آیین افتتاح این همایش با اشاره به این‌که بیشترین کرانه مرزی خلیج فارس در استان بوشهر قرار دارد، بیان کرد: در این استان قدیمی‌ترین بندر تاریخی یعنی سیراف قرار دارد، بندری که قدمت ان به شش هزار سال پیش می‌رسد، همچنین اسنادی متعلق به نام خلیج فارس داریم که متعلق به سه هزار سال پیش است.

وی با بیان این‌که متاسفانه تا کنون برخی کشورهای همسایه به نام خلیج فارس دستبرد می‌زنند، افزود: این در حالی است که همه کشورها با نام همیشگی آن آشنا هستند.

گفتنی است، در پایان مراسم افتتاحیه از برگزیدگان، حامیان تقدیر و تمبر یادبود و کتاب مجموعه مقالات این همایش رونمایی شد و در ادامه نیز دو پانل تخصصی "گردشگری و ابعاد تاریخی، فرهنگی- اجتماعی خلیج فارس" و " ابعاد سیاسی، امنیتی، راهبردی و زیست محیطی خلیج فارس" برگزار شد.

برگزیدگان و حامیان:

دکتر مهدی رمضان ازده

دکتر فرامرز بریمانی

الناز بلوردی فرد

آیت الله غلامعلی صفایی بوشهری

مهندس عبدالکریم گراوند

دکتر محمدرضا موالی زاده

دکتر علی احمدزاده

دکتر عبدالمجید مصلح

دکتر سعید کشمیری

دکتر رضا عوض پور

فازمه صفری زاده

نعمت اله امامزاده